Poetry is defined by the time it is read in. It is defined by the socioeconomic and political scenarios around the reader. It is the reader that explores new possibilities of the poem, who gives new dimensions to the understanding of it.
Through my translations of Jyoti Prasad Agarwala’s two popular poems, Axomiya Dekar Ukti and Bastobor Kendrat Silpi, I attempt to search for an answer to the question of identity and the definition of an artist.
In the current scenario, considering the history of linguistic polarisation in Assam, reading Agarwala has become a quintessential need. His poem Axomiya Dekar Ukti, through a contemporary reading, not only helps us develop a meaning of Assamese-ness, but also take into consideration the concept of ‘linguistic democratisation’, which for me is, the right to endorse and uphold one’s own language without any pressure of the majoritarian linguistic group.
The recent decision by the Assam government to make Assamese compulsory in schools till Class 10 is an example of political appeasement of the majoritarian linguistic group. The idea of a superior language in itself is overtly casteist due to its Brahmanical tendencies.
The second poem Bastobor Kendrat Silpi deals with the question of who is an artist. This question has been around for a long time with different poets trying to define art and artists. But, what is interesting in Agarwala’s version is the fact that he separates painters, singers and poets from ‘artists’, and then goes on to lay his blueprint of the word.
As a society, we have now begun to tag every other painter, singer and actor as an ‘artist’ without considering the contribution of that person to society and humankind. Finally, it must be kept in mind that the note is not an historical account of the poems but rather, my own reading of it in the current context.
These two poems by Agarwala have been translated by this writer.
I
Assamese Youth’s Response
অসমীয়া ডেকাৰ উক্তি
Son of Shakti, I, with devotion in my heart-
in search of freedom.
I, Arjuna. Gandibi, I, and Dhananjaya too
conquering death.
I, of Assam, and also, of India
I, the young lad, ablaze.
I, the dawn of India
playing clarion in the Purbachal.
My songs of light will in the skies,
the nations and the continents
fill the light-travelers with fascination
ending the never-ending night
overthrowing the world of night-
I shall be the dawn bright.
The stream of light shall replenish
like Luit, fluttering froth white
as the water of light-rill.
I have travelled through the milky-way,
the galaxy, and the alley-gullies of countless cities,
passing through the hearts of many prodigies
and great saints, winning the throne of poetics
to rest at the ocean of wisdom.
The songs of mine, in between
the bright light, shall bring a new message
composing a universal melody of light.
In the lap of a mother
of flesh and blood
I was born; and in the great lap
of mother nation,
I shall dissolve in peace.
Like the sun rising
from the womb of rock
reaches the villages,
the towns, and the world,
it, in sequence ,rises and illuminates
sprinkling the rays of light-
painted in crimson hue
of the golden evening.
I cross the ocean of death
as the messenger of new light
with the new message
of a new morning,
I frame the beauty of earth
as I go,
to visit again and again
my native land
in every new life of mine.
I, Dhananjaya
I, of Assam, and also, of India
I, the young lad, ablaze.
I, an artisan
I, a sculptor
I, a painter
Sculpting grandeur,
Pulchritude melody
In numerous new mien-
I am Rupkonwar.
I, the native land
I, the foreign land
I, the sundry lands.
Traversing around
the seven continents
seven times,
I shall bring the gems of wisdom
like anjali in my palms.
My Kamrupa, sweet-toned
Assamese language shall cruise
to the global colloquium,
with a bright, shining smile
wearing Kohinoor
it shall look light-like.
I, an Assamese of Pragjyotish
I, an Assamese of Sonitpura
I, the Kumar Vaskar of the modern era,
I, an Assamese of Saraighat
With the sharp-edged sword
Of Lachit in hand.
Momai Tamuly Garh
unconquerable,
Agni Garh I am
incomparable.
I am Khasia. I, Jaintia,
Dophala-Abor-Aka
Singpho, I am, Miri of the plains
The youth of Subansiri
The victorious Ahoms, Kachari, Koch
The prince of the Mech
Rajbongshi- Rabha
In the forehead of whose
glimmers hundred lights of dignity.
I-
Lalung-Chutia,
Lusai- Mikir-Garo
Mishmi –Khamti
Naga-Angami bravehearts
gleaming the peaks
of mountains, and hills
I, the warrior of equality, and camaraderie
I, the worker of the tea gardens
neo-Assamese, Mymensinghia
native Nepali
dance virtuoso Manipuri, I.
I-
The stream of hundred tributaries
Of myriad mountains
Of umpteen plains,
breaking barricades,
halting, flowing again,
to the Great Luit
and fusing in it.
I shall acquire the spells
of the mechanical epoch.
Of the flight of mind
I shall be the charioteer.
Of the lightning chariot,
I am the doyen-
the winner of the battles
of life.
I shall decimate the social structure
to carve a new human structure
where science shall defeat the heaven
and I shall be the Indrajit of wisdom.
I have attained a new shape
lighting up the incense stick of a new life
with the flame of light in my forehead
I, hereby, stand solid at Nilachal.
I have pronounced my right
watching the world, through sky-eyes
as I am puissant.
I have filled my quiver with divine weapons
I have draped myself in the attire of sacrifice
seeking of mine shall not go in vain
clenching the bow and arrow with both hands,
I stand.
I, a Hindu, a Musalman, I am.
I, a young lad.
My god resides in temples
and in masjids.
God, of mine rests, in every Namghar
in every house,
in my heart, and my surroundings
My god is in rivers, and forests
In the gita, the quraan, the bible.
Through diverse books, I have
In my heart embraced the faith
Of all the religions,
Prayed I,
prarthana-namaaj
To beg your acceptance-
O, the bearer of light!
All hail to you
All hail to you
All hail to you
Hail.
শক্তি পুত্ৰ মই
ভক্তি বুকুত লই
মুক্তি প্ৰয়াসী হই
অৰ্জ্জুন মই, গাণ্ডীবী মই,
ময়েই ধনঞ্জয়— মৃত্যু কৰিছোঁ জয় ;
ময়ে অসমৰ
ময়ে ভাৰতৰ
ময়ে ডেকা ল’ৰা অগ্নিময় ৷
ময়ে ভাৰতৰ নবীন সূৰ্য্য
পূৰ্ব্বাচলত বজাওঁ তূৰ্য্য্
মোৰ পোহৰৰ গানে
আকাশে আকাশে, দেশে মহাদেশে
মুগ্ধ কৰিব আলোক যাত্ৰী
শেষ হ’ব শেষ নোহোৱা ৰাত্ৰি
কৰিম জগত জয়
নবীন সূৰ্য্য মই ৷
উপচি আহিব পোহৰৰ ধল
লুইতৰ দৰে ফেনে – ফোটোকাৰে
ফেনিল শুভ্ৰ জ্যোতি – প্ৰপাতৰ জল ৷
হাতীপটীয়েদি ঐৰাবাটেদি
কত নগৰৰ আলি–গলিয়েদি
কত মেধাবীৰ মহামনীষীৰ
মনৰ মাজেদি
কবীন্দ্ৰ জিনি হ’ম
মহামনীষাৰ মহাসাগৰত ৰ’ম ৷
মই লিখা গানে
আলোকে আলোকে
নতুন বাতৰি কৈ,
আলোকৰ এক মহাসঙ্গীত
তুলিব পৃথিৱীময় ৷
তেজ-মঙহৰ
মাতৃজনাৰ
কোলাত জনম লৈ,
দেশ-জননীৰ মহান কোলাত
লীন হৈ যাওঁ মই ৷
উদয় শৈল-গৰ্ভ বিদাৰি
অৰুণ দীপ্তিময়
ব্যাপে যেনেকৈ
গ্ৰাম-মহাগ্ৰাম
পৃথিৱীময়,
ক্ৰমে ক্ৰমে ক্ৰমে
উঠি উদ্ভাসি
সিঁচি যাওঁ মই
কিৰণৰাশি
ৰঙচুৱা হৈ সন্ধিয়া
সোণালীকৈ ৷
মৃত্যুসাগৰ পাৰ হৈ যাওঁ
নতুন পুৱাৰ নতুন বাতৰি লৈ
নতুনৰ জ্যোতি হৈ,
থৈ যাওঁ মই পৃথিৱী ধুনীয়াকৈ
জনমে জনমে ঘূৰি ঘূৰি আহোঁ
মোৰ স্বদেশলৈ ৷
ময়েই ধনঞ্জয়—-
ময়ে অসমৰ
ময়ে ভাৰতৰ
ময়ে ডেকা ল’ৰা অগ্নিময় ৷
ময়ে কাৰুকৰ
ময়ে খনিকৰ
ময়েই চিত্ৰকৰ
গঢ়ি যাওঁ মনোহৰ,
সুৰ অপৰূপ
কত নৱৰূপ
ময়েই ৰূপকোঁৱৰ ৷
ময়েই স্বদেশ
ময়েই বিদেশ
মই নানা দেশ
সাতো মহাদেশ
সাতোবাৰ ঘূৰি-ফুৰি,
জ্ঞানৰ মাণিক-মুকুতা আনিম
অঞ্জলি ভৰি ভৰি ৷
কামৰূপা মোৰ
সুৱদিসুৰীয়া
অসমীয়া ভাষা
জগত-সভালৈ যাব,
উজ্জ্বল
সুজ্জ্বল
কহিনুৰ পিন্ধি
হাঁহি জ্যোতিৰূপা হ’ব ৷
ময়ে অসমীয়া
প্ৰাগ্জ্যোতিষৰ,
ময়ে অসমীয়া শোণিতপুৰৰ
নবীন যুগৰ
কুমাৰ ভাস্কৰ মই,
ময়ে অসমীয়া শৰাইঘাটৰ
চোকা-তৰোৱাল লওঁ লাচিতৰ,
মোমাইতামুলী গড়
দুৰ্জ্জয় অগ্নিগড় ময়েই
নাই মোৰ সমসৰ ৷
ময়েই খাছীয়া
মই জয়ন্তীয়া
ডফলা-আবৰ-অঁকা,
ময়ে চিংফৌ
ভৈয়ামৰ মিৰি
সোৱণশিৰীয়া ডেকা,
বিজয়ী আহোম কছাৰী-কোঁচৰ
মেছৰ কুমাৰ মই
ৰাজবংশী ৰাভা
কপালত জ্বলে শত গৌৰৱ আভা ৷
মই—
লালুং-চুটিয়া
লুচাই-মিকিৰ-গাৰো,
মিছিমি-খাম্তি
নগা-আঙ্গামী বীৰ,
পৰ্ব্বতে-পাহাৰে
জ্বলিছে উচ্চ শিৰ ৷
সাম্য-মৈত্ৰীৰ ময়েই ৰণুৱা
চাহ-বাগিচাৰ ময়েই বনুৱা
ন-অসমীয়া মৈমনছিঙীয়া
থলুৱা নেপালী
নৃত্য-কুশলী মণিপুৰীয়া মই ৷
মই—
কত পৰ্ব্বতৰ
কত ভৈয়ামৰ
শত নিজৰাৰ ধাৰ,
হিলদল ভাঙি
ৰৈ আহি আহি
বৰলুইতত
হৈ যাওঁ একাকাৰ ৷
মই—
যন্ত্ৰযুগৰ মোহন মন্ত্ৰ ল’ম
মন-বিমানৰ ময়েই সাৰথি হ’ম,
বিজুলী-ৰথৰ মহাৰথী মই
জীৱনৰ ৰণ্জিৎ
বিদাৰিম মই সমাজতন্ত্ৰ
ৰচিম নতুন মানৱ-তন্ত্ৰ
বিজ্ঞান স্বৰ্গজিৎ
মই জ্ঞানৰ ইন্দ্ৰজিৎ
মই ধৰিছোঁ নতুন ৰূপ
জ্বালি নৱজীৱনৰ ধূপ
আলোকৰ শিখা লিখি কপালত
থিয় হলোঁ মই নীলাচলত
অবিচলিত হৈ
অসমীয়া ডেকা মই ৷
আকাশীনেত্ৰে বিশ্বজগত চাই
হুঙ্কাৰি মই ঘোষিলোঁ অধিকাৰ
মই যে শক্তিমান,
তূণ ভৰি ললোঁ দিব্য অস্ত্ৰ
পিন্ধি ললোঁ মই ত্যাগৰ বস্ত্ৰ
সন্ধান মোৰ নহয় ব্যৰ্থ
সব্যসাচি ধৰিলোঁ ধনুৰ্ব্বাণ
ময়েই হিন্দু
ময়েই মুছলমান
ময়েই ন-জোৱান ৷
মোৰ ভগৱান মন্দিৰে-মছ্জিদে
ভগৱান মোৰ নামঘৰে ঘৰে
অন্তৰে বাহিৰে,
মোৰ ভগৱান নৈয়ে বনে বনে
গীতা-কোৰাণেৰে, বাইবেলেৰে
কত গ্ৰন্থেৰে মই
সকলো ধৰ্ম্মৰ মৰ্ম্ম
বুকুত লৈ,
প্ৰণমিছোঁ মই
প্ৰাৰ্থনা-নামাজ
লোৱাহে জ্যোতিৰ্ম্ময় !
জয় তোমাৰেই
জয় তোমাৰেই
জয় তোমাৰেই
জয় ৷
II
In Reality’s Centre, Stands an Artist (I Shall Not Be An Artist…)
বাস্তৱৰ কেন্দ্ৰত শিল্পী (ছবি অঁকা শিল্পী নহওঁ মই)
I shall not be an artist painting-
even if I paint paintings.
Of songs and poetry
I shall not be an artist
even if I am a poet.
In my art, I shall propagate
Adorning the art of living
To humanize the human race
I stand in the centre of reality
To fight the vice dire.
A new meaning of artist
I have found
The very verity of mankind-
Human art, human themed
Human, its bygone, and eternity,
I shall craft a new human face
I shall re-sculpt a new world-
Of my vision, a new creation
It is, certainly, flawless,
Today in life’s raging time
I invite you, comrade.
ছবি অঁকা শিল্পী নহওঁ মই
যদিও আকোঁ ছবি
গান-কবিতাৰ শিল্পী নহওঁ
যদিও ময়েই কবি ৷
কলাৰ মাজত যদিও প্ৰকাশ মোৰ
জীৱন-কলাক ধুনীয়া কৰি
মানুহকেই মানুহ কৰি
থৈ যাবলৈ
বাস্তৱৰেই কেন্দ্ৰস্থলীত
লৈছোঁ স্থিতি
যুঁজিবলৈ দুষ্কৃতিক দুৰ্ঘোৰ ।
শিল্পীৰ মই পালো যে নতুন অৰ্থ,
মানুহৰ মহাসত্য
মানুহ শিল্প, মানুহ কেন্দ্ৰী
মানুহেই নিত্যাতীত,
মানুহৰ মই ন-ৰূপ দিম,
পৃথিৱীখনকো পুনৰ গঢ়িম
মোৰ ই দৃষ্টিৰ, নতুন সৃষ্টি
অৱশ্যে অব্যৰ্থ,
আজি জীৱনৰ অগ্নিক্ষণত
স্বাগত সতী্থ ৷
Sutputra Radheye is a poet and commentator from Assam. He has written on cultural and political issues for several publications, such as Frontier, Countercurrents, Janata Weekly, and Culture Matters.
Featured images | Portrait inset of Jyoti Prasad Agarwala: Unknown, Wikimedia Commons; Background: Arati Kumar-Rao, Flickr
is a poet and commentator from Assam. He has written on cultural and political issues for several publications, such as Frontier, The Quint, Countercurrents, Janata Weekly, and Culture Matters.
